Hoe lang is het geleden dat jij volledig onbereikbaar was. Zeg nou zelf: veel te lang. Toch? Gewoon weg. De telefoon ligt in het dashboardkastje en staat op vliegtuigmodus. Wow, hoe heerlijk is dat?
En waarschijnlijk maakte die laatste keer je nog onrustig ook. Want als er echt iets is, hoe kunnen jouw collega’s of die ene opdrachtgever je bereiken?
Het recht op onbereikbaarheid
Lastig om met zo’n gevoel echt te ontspannen. Precies daarom is er het recht op onbereikbaarheid, wat in sommige branches nu zelfs een officieel recht is. En als je het aan mij vraagt, heel erg terecht.
Gevalletje in de zorg
Neem de zorg, waar veel gewerkt wordt met wisselende diensten. Als medewerker moet je wel flexibel inzetbaar zijn. Maar stel je nou eens voor: je hebt dagen achter elkaar gewerkt. Op je eerste vrije middag plof je lekker in de hoek van de bank. Eindelijk tijd voor jezelf, tijd voor je gezin. En dan gaat de telefoon. Je ziet het nummer van je leidinggevende. “Ik neem niet op” denk je nog terwijl je de telefoon oppakt. Maar ja, je weet nog hoe je wegging voordat je vrij was. Het werk was nog lang niet klaar en je collega’s liepen ook op hun tenen. Terwijl je dit denkt druk je op het groene telefoontje op je scherm.
Kun je komen werken?
De vraag waar je al bang voor was klinkt. “Sorry, maarreuh… kun je komen werken?” Het is de praktijk van alledag. Ziekte, calamiteiten maar ook vaak de planning niet op orde hebben, zijn er de oorzaak van. En vooral in de zorg, waar mensen met een groot hart vol passie voor hun cliënten werken, is zo’n belletje schering en inslag. Vooral in grote GZ organisaties heeft dit al tot veel gedoe geleid. In de kleinere organisaties lost men het vaak onderling op.
In de CAO
Werkgevers- en werknemersorganisaties hebben nu gezegd dat in de nieuwe CAO het recht op onbereikbaarheid moet worden opgenomen. Hoe het precies wordt uitgewerkt is nu nog niet bekend, maar Frankrijk kunnen we als voorbeeld nemen. Daar is het al een tijd zo geregeld. Niets menselijks is een leidinggevende vreemd. Hij of zij weet vaak dus wel wie ‘Ja’ zegt. Dat zorgt voor oneerlijkheid. Maar ook geeft deze vraag in een team vaak wrijving, dat kun je je wel voorstellen.
Geen rust
Er is een hoog ziekteverzuim in de zorg. Dat heeft onder andere te maken met het tekort aan mensen en de vele wisselingen. Je moet dus echt een stap harder lopen. Maar het heeft ook met het appèl te maken dat wordt gedaan op de flexibiliteit van medewerkers. Je hebt het druk, er is geen rust en ook als je vrij bent, ben je nog altijd met je werk bezig.
Dus het recht op onbereikbaarheid? Ik vind dat er veel voor te zeggen is.
Werk en privé in balans
Het recht op onbereikbaarheid brengt meer balans in werk en privé. Het geeft meer duidelijkheid in het rooster. Ik verwacht hiermee winst voor iedereen. Zowel voor de werkgever als voor de werknemer. Het is een zware maatregel, maar hij was nodig. De zorgorganisaties haalden ook afgelopen zomer weer in negatieve zin het nieuws.
Vakbondsgedoe? Nee!
Een ondernemer zei laatst tegen me dat hij dit typisch iets van de vakbond vond. Ik ben geen vakbondsmens, maar de zorg heeft deze maatregel ook voor een deel aan zichzelf te danken. Wie je ook spreekt in de zorg, overal gaat het over de planning die niet op orde is, over het hoge ziekteverzuim en over de te hoge werkdruk. Dit speelt vooral in de grote zorgorganisaties. Zorgorganisaties komen maar lastig aan personeel. En als je dan geen vrij kunt krijgen of maar steeds gebeld wordt als je wel vrij bent, tja dan loop je zelfs kans dat mensen helemaal uit de branche verdwijnen.
Planning decentraal regelen
Ik zie een gekke tegenstrijdigheid: medewerkers krijgen in grote zorgorganisaties veel verantwoordelijkheid maar aan de andere kant wordt de planning centraal geregeld. Mijn advies is om dit decentraal te doen. Geef kaders aan en klaar. Medewerkers zijn misschien geen planners, maar ze weten drommels goed wat een cliënt nodig heeft. Iemand op afstand kan misschien wel de planning doen, maar weet weer niet wat er precies op de locaties speelt.
…en klaar!
Maak er iemand decentraal verantwoordelijk voor. Het scheelt een boel gedonder en onrust in de tent. Moeilijk is het niet, je hebt er hele mooie programma’s voor die je zo kunt inzetten. Ik heb net een project gehad met roostering en planning met een digitale tool. De medewerkers hebben een app op hun telefoon en kunnen inschrijven op diensten en klaar. In deze digitale tool zijn ook de wettelijke CAO regels opgenomen. Kun je gewoon – ook als je niet met vakantie bent – je vrije dag ook echt in rust doorbrengen. Al dan niet in je favoriete hoek op de bank. Spreekt dit je aan? Bel me en ik help je ermee.
