‘Werkgevers omzeilen de Wet Arbeidsmarkt in Balans’, luidt de kop in de krant. Hoewel de wet pas drie weken van kracht is, houdt hij de gemoederen al flink bezig. In het krantenartikel is te lezen dat niet alle ondernemers even blij zijn met de WAB en dat ze soms proberen er op een creatieve manier onderuit te komen.
Het stuk in de krant roept gemengde gevoelens bij mij op. Want hoewel de WAB in mijn ogen zeker ook goede componenten bevat, snap ik de kritiek ergens wel. De nieuwe wet pakt op sommige punten namelijk best ongunstig uit voor de werkgever. Kortom: de WAB is een medaille met twee kanten.
Waarom de WAB?
De Wet Arbeidsmarkt in Balans is sinds 1 januari van kracht. Het is een opgepoetste versie van de Wet Werk en Zekerheid, die werknemers niet voldoende garanties op vast werk bood. Daarom moet de WAB werkgevers aanmoedigen om meer arbeidsovereenkomsten voor onbepaalde tijd aan te gaan.
Deze gloednieuwe wet heeft grote impact op werkgevers en werknemers. Wil je weten welke gevolgen de nieuwe wet heeft voor jou als ondernemer? Dat leg ik je in deze blog uit.
Wat verandert er zoal?
De WAB maakt het aantrekkelijker om werknemers vast in dienst te nemen. Dat komt doordat werkgevers nu 5 procent meer WW-premie moeten betalen voor tijdelijke krachten dan voor vaste krachten. Het is dus goedkoper om iemand een vast contract te bieden.
Ook de regels rondom transitievergoedingen veranderen. Voorheen had een werknemer die ontslag kreeg pas recht op een zogeheten transitievergoeding, wanneer hij twee jaar in dienst was. Sinds januari heeft élke werknemer recht op een transitievergoeding. Ook die tijdelijke werknemer van wie het contract niet verlengd wordt.
Verder krijgen oproepkrachten meer zekerheid dankzij de WAB. In de oude situatie werden mensen met een nulurencontract soms één dag van tevoren opgeroepen, maar ook werden ze soms weer afgezegd. Nu moeten oproepkrachten minimaal vier dagen van tevoren worden opgeroepen of afgezegd. Daarnaast moeten mensen met een oproepovereenkomst na 12 maanden een contract aangeboden krijgen, op basis van het aantal uren dat zij in het afgelopen jaar hebben gewerkt.
Geen misbruik meer
Wat ik positief vind, is dat de WAB medewerkers meer garanties op vast werk biedt. Voorheen werkten sommige mensen onterecht jarenlang op basis van een oproepovereenkomst. Wilde zo’n oproepkracht een hypotheek krijgen? Tja, dat werd een lastig verhaal. Nu heeft deze medewerker meer zekerheid, waardoor hij die hypotheek wellicht wél kan krijgen. Daarnaast lost de WAB het misbruik op dat er soms van medewerkers gemaakt werd. Zo kwam het voor dat een oproepkracht werd opgeroepen voor vijf uur en na twee uur weer naar huis werd gestuurd. Die resterende uren? Die kreeg hij soms niet uitbetaald. Vanaf 1 januari heeft deze oproepkracht recht op loon bij annulering of wijziging van de oproep binnen vier dagen. En terecht, als je het mij vraagt.
Flexibiliteit verdwenen
Toch heeft de WAB ook een keerzijde. Met die extra zekerheid voor werknemers, is er namelijk ook een deel van de flexibiliteit verdwenen voor werkgevers. Dat is lastig, zeker in branches waarin bedrijven te maken hebben met seizoensarbeid. Wanneer een werkgever een oproepkracht tijdens zo’n seizoenspiek een tijdelijk contract biedt moet hij een hogere WW-premie betalen. De WAB kan bedrijven dus flink op kosten jagen. Nog een voorbeeld: een werkgever van een kleine zorgorganisatie moet een medewerker in dienst nemen, ter vervanging van iemand die langdurig ziek is. Wanneer zijn personeelslid na ziekte weer terugkeert, neemt hij afscheid van de tijdelijke kracht. Maar deze heeft nu recht op een transitievergoeding. Stel dat deze tijdelijke kracht gedurende twee jaar 2500 euro per maand verdiende, dan krijgt hij of zij een vergoeding mee van bijna 1700 euro. Zo’n kleine werkgever kan dat misschien een paar keer ophoesten, maar gebeurt zoiets vaker, dan is dat een fikse financiële aderlating. In het ergste geval moeten zulke kleine organisaties dan zelfs hun deuren sluiten.
Werknemers zijn de winnaars
Zoals ik al eerder noemde: de Wet Arbeidsmarkt in Balans is een medaille met twee kanten. Een ding is in elk geval zeker: het is een medaille die de werknemers krijgen omgehangen. Zij zijn de grote winnaars in deze situatie en gaan er wat zekerheid betreft flink op vooruit. Voor de werkgever verdwijnt juist een groot deel van de flexibiliteit, iets wat in mijn ogen nog weleens een probleem zou kunnen worden. Er zijn dan ook al meerdere brancheorganisaties die actie voeren tegen de WAB. Ik vermoed dat het kabinet zich nog wel zal buigen over de wet. Of dat ook daadwerkelijk gebeurt, zal de tijd ons leren.
